PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA - BIAŁORUŚ - UKRAINA 2007 - 2013
Program ten kontynuuje i rozszerza współpracę na obszarze pogranicza trzech krajów, która dotychczas rozwijana była w ramach Programu Sąsiedztwa Polska – Białoruś – Ukraina INTERREG IIIA/Tacis CBC 2004-2006.
Głównym celem Programu: jest wspieranie transgranicznych procesów rozwojowych . Cel Programu realizowany będzie poprzez niekomercyjne projekty w ramach następujących priorytetów i działań:
Priorytet 1. Wzrost konkurencyjności obszaru przygranicznego
- Działanie 1.1. Lepsze warunki dla przedsiębiorczości
- Działanie 1.2. Rozwój turystyki
- Działanie 1.3. Poprawa dostępności regionu
Priorytet 2. Poprawa jakości życia
- Działanie 2.1. Ochrona środowiska w obszarze przygranicznym
- Działanie 2.2. Sprawne i bezpieczne granice
Priorytet 3. Współpraca sieciowa oraz inicjatywy społeczności lokalnych
- Działanie 3.1. Rozwój regionalnych i lokalnych możliwości współpracy transgranicznej
- Działanie 3.2. Inicjatywy społeczności lokalnych
Okres realizacji programu : od zatwierdzenia programu przez KE (tj. od 6 listopada 2008; decyzja K(2008)6411) do 31 grudnia 2016 r.
Wszystkie projekty muszą zostać zakontraktowane nie później niż do 31 grudnia 2013 r.
Wszystkie działania w ramach projektów muszą się zakończyć do 31 grudnia 2014 r.
Finansowe zakończenie wszystkich umów, ewaluacja ex-post programu, dostarczenie do KE raportu końcowego oraz ostatnia płatność z KE muszą nastąpić nie później niż 31 grudnia 2016r.
Całkowity budżet programu na lata 2007-2013 wynosi 202,9 mln EUR (186,2 mln EUR ze środków UE)
Obszar wsparcia programu
Potencjalni wnioskodawcy / beneficjenci programu :
- władze lokalne i regionalne
- instytucje centralne odpowiedzialne w imieniu władz regionalnych i lokalnych za realizację zadań publicznych na poziomie regionalnym/lokalnym
- organizacje pozarządowe i non profit
- organizacje lokalne ( w tym sieci współpracy) zaangażowane w regionalną współpracę i integrację
- organizacje edukacyjne, kulturalne, badawcze i naukowe
- regionalne oddziały straży granicznej, jednostki ratownicze
- euroregiony.
Dofinansowanie: do 90% całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu. Beneficjenci będą mieli możliwość uzyskania zaliczki na realizację projektu.
Typy realizowanych projektów :
- Projekty zintegrowane, w których każdy z partnerów realizuje część działań projektu na obszarze swojego terytorium
- Projekty symetryczne, w których podobne działania realizowane są po obu stronach granicy
- Projekty wdrażane zasadniczo po stronie jednego kraju, ale wykazujące oddziaływanie także w kraju/krajach partnerskich.
Podstawowe kryteria kwalifikowalności projektów:
- projekt musi obejmować partnerstwo transgraniczne nad granicą UE, tzn. musi być złożony wspólnie przez beneficjentów z Polski i/lub Białorusi i/lub Ukrainy
- projekt musi być wdrożony w obszarze wsparcia programu, a działania inwestycyjne (infrastruktura) mogą być realizowane wyłącznie na głównym obszarze wsparcia
- ogólna wartość działań finansowanych w regionach przyległych nie może przekraczać 20% ogólnego budżetu programu
- projekty zintegrowane będą traktowane jako priorytetowe
- równowaga środowiskowa (projekty z poważnym negatywnym wpływem na środowisko nie mogą otrzymać dofinansowania w ramach programu, a wpływ pozytywny będzie wzięty pod uwagę w procesie oceny).
Partnerstwo w projekcie:
- Dla każdego projektu wszyscy partnerzy wybiorą spośród siebie partnera wiodącego przed złożeniem wniosku
- Partner wiodący składa wniosek do WST, podpisuje umowę grantową ze Wspólną Instytucją Zarządzającą oraz odpowiada prawnie i finansowo za realizację projektu.
Partner wiodący określa relacje z partnerami uczestniczącymi w projekcie w umowie partnerskiej obejmującej m.in. zasady gwarantujące właściwe zarządzanie finansowe funduszami przeznaczonymi na realizację projektu, przekazywanie środków finansowych pomiędzy partnerami, a także ustalenia dotyczące odzyskiwania kwot nienależnie przekazanych.
Procedury przyznawania dofinansowania:
Procedurami właściwymi do przyznawania grantów będą zasady do zawierania umów w ramach działań zewnętrznych Unii Europejskiej tj. zgodnie z Praktycznym przewodnikiem procedur zawierania umów dla zewnętrznych działań Wspólnot Europejskich, tzw. PRAG
Procedury wyłaniania wykonawców w ramach projektów:
W celu wyłaniania wykonawców w ramach projektów beneficjenci z Polski stosować będą polskie prawo zamówień publicznych, beneficjentów z Białorusi i Ukrainy obowiązywać będą procedury PRAG.
Procedury składania wniosków i zawierania umów:
Realizacja projektu
- Beneficjent zobowiązany jest do realizacji przyznanego grantu zgodnie z warunkami określonymi w podpisanej umowie grantowej oraz warunkach ogólnych do umowy
- Beneficjentów projektu obowiązywać będą zasady Praktycznego Podręcznika (PRAG) w zakresie raportowania oraz systemu płatności.
Raportowanie:
- Beneficjenci zobowiązani będą do składania raportów pośrednich (cząstkowych ) oraz raportu końcowego . Raporty obejmować będą postęp rzeczowy oraz finansowy projektu
- Dodatkowo, beneficjenci zobligowani zostaną do składania raportów kwartalnych obejmujących głównie postęp rzeczowy.
Schemat przepływu środków finansowych
Struktury odpowiedzialne za wdrażanie programu Polska–Białoruś–Ukraina 2007-2013
- Wspólny Komitet Monitorujący (WKM)
- Wspólna Instytucja Zarządzająca (WIZ): Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (Departament Certyfikacji i Desygnacji)
- Wspólny Sekretariat Techniczny (WST) zlokalizowany w państwowej jednostce budżetowej Centrum Projektów Europejskich w Warszawie
- Oddziały WST w Brześciu i we Lwowie.
Obszary priorytetowe
Priorytet 1. Wzrost konkurencyjności obszaru przygranicznego
Priorytet 1. skupia się na działaniach promujących i wspierających tworzenie lepszych warunków dla przedsiębiorczości, rozwoju turystyki i połączeń transportowych.
W ramach priorytetu 1 realizowane będą następujące działania:
Działanie 1.1 Lepsze warunki dla przedsiębiorczości
Działanie 1.2. Rozwój turystyki
Działanie 1.3. Poprawa dostępności regionu
Celem Działania 1.1. jest poprawa warunków rozwoju biznesu. Podniesienie jakości
i dostępności infrastruktury, w tym infrastruktury nowych technologii, przyczyni się do wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej, zarówno dla inwestorów wewnętrznych jak i zewnętrznych. W ramach Działania 1.1. wspierane będą także działania o charakterze miękkim, których celem będzie rozwój społeczno-gospodarczy obszaru programu. Wsparcie uzyskają działania nakierowane między innymi na: promocję i marketing regionu, promocję handlową i inwestycyjną, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, rozwój lokalnych i regionalnych rynków pracy, rozwój społeczeństwa informacyjnego, nowych technologii, poprawę współpracy między biznesem i nauką, rekultywację i odnowę społeczną i gospodarczą obszarów zdegradowanych (w tym skażonych).
Celem Działania 1.2. jest poprawa i pełne wykorzystanie potencjału turystycznego obszaru przygranicznego. Obszar objęty programem dysponuje potencjałem rozwoju turystki, w tym agroturystyki, dzięki wielu zasobom środowiska przyrodniczego
i obiektom dziedzictwa kulturowego, tym niemniej infrastruktura turystyczna wymaga poprawy. Dlatego też, wsparcie skoncentruje się na rozwoju infrastruktury i usług turystycznych. Działanie 1.2. służyć również będzie promowaniu działań o charakterze miękkim, w tym: promocji regionalnej, rozwojowi turystyki i agroturystyki oraz ochronie dziedzictwa kulturowego.
W ramach Działania 1.3. wspierane będą inicjatywy zmierzające do poprawy dostępności i jakości infrastruktury społecznej i gospodarczej, z naciskiem na infrastrukturę transportu, energetyki, systemy logistyczne, bezpieczeństwo transportu oraz zaopatrzenie w wodę.Rozwój infrastruktury zwiększy dostępność obszaru przygranicznego dla inwestorów, podniesie standard życia mieszkańców a także jego atrakcyjność turystyczną i gospodarczą.
Priorytet 2. Poprawa jakości życia
Priorytet 2. skupia się na zarządzaniu zagrożeniami środowiskowymi i działaniach promujących zrównoważone wykorzystywanie zasobów naturalnych, rozwój odnawialnych źródeł energii i oszczędzanie energii. Celem jest również wzrost efektywności infrastruktury i procedur granicznych oraz zwiększenie bezpieczeństwa na granicach. W ramach priorytetu 2 realizowane będą następujące działania:
Działanie 2.1. Ochrona środowiska w obszarze przygranicznym
Celem Działania 2.1. jest ochrona i poprawa jakości środowiska naturalnego. Poprawa jakości środowiska naturalnego prowadzi do podniesienia standardu życia mieszkańców oraz zwiększenia atrakcyjności obszaru jako celu turystycznego i inwestycyjnego. Cel ten będzie realizowany przede wszystkim poprzez inwestowanie w infrastrukturę środowiskową o znaczeniu regionalnym lub lokalnym oraz polepszenie transgranicznej współpracy w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego.
Działanie 2.2. Sprawne i bezpieczne granice
Celem Działania 2.2. jest zwiększenie efektywności infrastruktury i procedur granicznych oraz podniesienie bezpieczeństwa na granicach. Większa przepustowość granic i ich bezpieczeństwo warunkują realizację pozostałych celów programu. Wykorzystanie i rozbudowa potencjału społecznego i gospodarczego obszaru objętego programem wymaga przede wszystkim usunięcia administracyjnych, instytucjonalnych i infrastrukturalnych przeszkód w bezproblemowym przepływie towarów, usług i ludzi przez granice.
Priorytet 3. Współpraca sieciowa oraz inicjatywy społeczności lokalnych
Priorytet 3. skupia się na działaniach promujących i wspierających współpracę transgraniczną poprzez rozbudowę zdolności instytucjonalnych jak również wspieranie lokalnych inicjatyw w zakresie współpracy międzyludzkiej. W ramach priorytetu 3 realizowane będą następujące działania:
Działanie 3.1. Rozwój regionalnych i lokalnych możliwości współpracy transgranicznej
Celem Działania 3.1. jest poprawa transgranicznych zdolności do współpracy na poziomie lokalnym i regionalnym. Wspierane będą przede wszystkim działania zmierzające do podniesienia instytucjonalnego potencjału współpracy. Rozwój tego potencjału nastąpi dzięki tworzeniu zinstytucjonalizowanych form współpracy transgranicznej. Promowana będzie także wymiana informacji i doświadczeń, współpraca sieciowa, w tym z wykorzystaniem internetu.
Działanie 3.2. Inicjatywy społeczności lokalnych
Ogólnym celem jest społeczna, naukowa, edukacyjna i kulturalna integracja obszaru pogranicza. W ramach Działania 3.2. wspierany będzie rozwój transgranicznych kontaktów międzyludzkich i inicjatyw społecznych, współpracy naukowej i edukacyjnej, imprez kulturalnych i sportowych. Wspierana będzie współpraca transgraniczna szkół oraz uczelni wyższych, w tym wymiana studentów, uczniów, nauczycieli oraz naukowców, konferencje i seminaria naukowe. Wsparcie otrzymają projekty ukierunkowane na rozwój inicjatyw społecznych, imprez kulturalnych
i sportowych. Wsparcie będzie udzielane projektom społeczności lokalnych, w tym ukierunkowanych na promocję i podtrzymywanie wspólnych tradycji obszarów przygranicznych. Tworzone będą warunki na rzecz ułatwienia wzajemnych kontaktów społeczności przygranicznych. Wsparcie uzyskają także działania na rzecz kultywowania różnorodności kulturowej, na rzecz mniejszości narodowych a także szeroko rozumianego rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i wspólnot lokalnych.
Oddziały Wspólnego Sekretariatu Technicznego
Oddziały WST będą realizować następujące zadania, pod nadzorem WIZ i WST:
- wdrażanie planu informacji i promocji
- wsparcie w organizacji posiedzeń Wspólnego Komitetu Monitorującego
- gromadzenie danych dla poprawy monitoringu projektów
- inne zadania wspierające WIZ i WST w codziennym wdrażaniu programu.
Oddział WST na Białorusi będzie zlokalizowany w Brześciu, na Ukrainie we Lwowie.
Wspólna Instytucja Zarządzająca
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju
Departament Certyfikacji i Desygnacji
ul. Mysia 2
00-496 Warszawa
Tel. 0-22 273 74 50
Fax 0-22 273 89 06
www.mir.gov.pl